Desinvesteer uit fossiele brandstoffen
Investeer in de transitie naar een koolstofarme economie
Geïnspireerd door de encycliek Laudato Si', willen steeds meer christelijke organisaties en instellingen wereldwijd, hun geld niet langer investeren in fossiele energiesectoren, maar in economische activiteiten die de transitie naar een duurzame en klimaatvriendelijke toekomst helpen waarmaken. Dit vanuit het besef dat ze een verantwoordelijkheid hebben in de realisatie van een snelle en rechtvaardige overgang van het ‘fossiele tijdperk’ naar schone energie voor iedereen en een koolstofarme economie.
Oproep van Ecokerk en Oikocredit
Ecokerk en Oikocredit lanceerden samen een oproep naar de kerkelijke en christelijke organisaties bij ons, met de vraag om aan te sluiten bij deze internationale beweging.
Concreet vragen wij hen, te beslissen geen financiële reserves meer te investeren in fossiele energie, en ze –als onderdeel van hun klimaatplan- actief te investeren in duurzame ontwikkeling, hernieuwbare energie en de transitie naar een koolstofarme economie. Vele organisaties hebben al een lange traditie van ethisch bankieren. Met ons initiatief willen we deze hefboom om broodnodige maatschappelijke veranderingen te helpen realiseren, opnieuw inzetten.
Ook voor jouw groep?
Ook als jouw organisatie geen investeringen in de fossiele energiesector heeft, is het een belangrijk signaal als je die beslissing neemt.
Als jullie wél investeringen in fossiele energie hebben, vragen we dat je het geïnvesteerde geld op een planmatige manier terugtrekt en herinvesteert in duurzame projecten.
We vragen je deze oproep in jouw organisatie te bespreken, en ons jullie antwoord te bezorgen via de engagementsverklaring waarin jullie bovendien ook jullie steun kunnen uitspreken voor de divestmentcampagne van de Klimaatcoalitie.
Fossiele brandstoffen hebben geen toekomst meer.
In het Akkoord van Parijs engageerden de wereldleiders zich om de gemiddelde temperatuurstijging op aarde “flink onder de 2°C te houden, met inspanningen om 1,5°C als streefdoel te bereiken”.
Dit engagement luidt het einde in van het gebruik van fossiele brandstoffen, de grootste oorzaak van de klimaatverandering. Het impliceert ook dat tot 80% van de gekende voorraden aan steenkool, olie en gas ondergronds moet blijven. Scherper nog: recent onderzoek wees uit dat het gebruik van de fossiele voorraden die momenteel geëxploiteerd worden, een opwarming van minstens 2°C dreigen te veroorzaken.
Wat is 'divestment' of desinvesteren?
Het is het omgekeerde van 'investeren'. Je geld weghalen uit fondsen, aandelen of obligaties, vanuit ethische en/of financiële overwegingen. De groeiende internationale divestment-beweging ijvert voor het terugtrekken van investeringen uit fossiele brandstoffen en het geld te herinvesteren in een rechtvaardige transitie naar een koolstofarme samenleving.
Het beheerde kapitaal van investeerders die besloten over te gaan tot divestment groeit zienderogen: van 50 miljard dollar in 2014 tot meer dan 5.200 miljard dollar vandaag.
- In ons eigen land, was er in 2017 de campagne van de Klimaatcoalitie naar de grote banken, met de vraag om hun financieringsbeleid te herzien. Ecokerk is lid van de Klimaatcoalitie. Deze campagne kent een vervolg in de actie "Move your money" van Fairfin.
Wil je weten hoe jouw bank scoort op gebied van ethisch en duurzaam beleid? Klik dan zeker eens op bankwijzer.be. - Ook de internationale zakenwereld is al een tijdje bezig analyses te maken en investeringen in fossiele energie af te stoten.
En de overheden volgen deze trend. In Ierland besliste het parlement om het eerste land te worden dat volledig desinvesteert uit de fossiele sector. - Binnen de EU is men zich eveneens bewust van de financiële gevaren. Zo stemde het Europees Parlement in 2016 in met een herziening van de Europese pensioenrichtlijn die de pensioenfondsen aanzet tot een duurzamer beleggingsbeleid. Daarbij moeten ze de risico's van klimaatverandering en CO2-intensieve beleggingen zoals in kolen-, olie- of gasbedrijven in kaart brengen.
Divestment en christelijke organisaties
De urgentie van een snelle en rechtvaardige overgang van het ‘fossiele tijdperk’ naar schone energie voor iedereen en een koolstofarme economie, kan dus niet worden overschat. Meer en meer christelijke organisaties en instellingen beseffen dat ze hier een belangrijke rol te spelen hebben, ook in hun financieel beheer. Vele hebben al een lange traditie van ethisch bankieren. Geïnspireerd door de oproep tot actie in de encycliek Laudato Si', denken ze na over de economische activiteiten waarin hun geld geïnvesteerd wordt. Enkele voorbeelden kunnen dit illustreren.
- Op 27 januari 2017 ging in Rome een opmerkelijke conferentie door: "Laudato Si & Catholic Investing: Clean Energy for our Common Home".
CIDSE, het internationaal netwerk waar ook Broederlijk Delen toe behoort, was een van de medeorganisatoren, evenals de UISG (de internationale unie van hogere oversten van de congregaties) en de Global Catholic Climate Movement. Er was een keur van internationale sprekers, met op kop kardinaal Turkson, de voorzitter van het nieuwe Dicasterie voor de bevordering van de integrale ontwikkeling van de menselijke persoon. - In 2015 al, besliste de Church of England dat ze haar investeringsfonds van 14 miljard dollar zou doorlichten en haar beleggingen in olie en gas zou terugtrekken. Ook de Wereldraad Van Kerken sloot aan bij dit initiatief.
- De Global Catholic Climate Movement verenigt de inspanningen in de katholieke wereld en publiceerde op 4 oktober 2017 een nieuwe lijst van 40 kerkelijke organisaties en instellingen uit de verschillende continenten die beslisten tot divestment en duurzaam investeren. Daarbij ook een lijst van 12 Belgische organisaties, waaronder de Belgische bisschoppenconferentie. Zij gingen als eerste in op de oproep van Ecokerk en Oikocredit. Later volgde nog het engagement van een vijftal andere organisaties.
Waarom niet langer investeren in fossiele energie?
Er zijn wel degelijk zowel ethische als financiële redenen om te desinvesteren.
De ethische motieven zijn talrijk en goed gekend. Ook de encycliek Laudato Si' somt ze ten overvloede op, en stelt dat "vele symptomen erop wijzen dat de effecten (van klimaatverandering) nog verergeren als we doorgaan met de huidige productie- en consumptiemodellen. Het is daarom absoluut noodzakelijk om politieke maatregelen te treffen om de komende jaren de uitstoot van koolstofdioxide en andere vervuilende gassen drastisch te beperken, door bijvoorbeeld het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen en hernieuwbare energiebronnen te ontwikkelen." (LS 26)
De financiële redenen zijn eveneens belangrijk. Het aanhouden van aandelen in de fossiele sector, is in toenemende mate een onverantwoord financieel risico.
In het boekje 'Het klimaat verandert ook mij' van Pax Christi en Ecokerk, beschreef Alma Dewalsche de risico's van de 'carbon bubble'. "Men weet nu immers al dat 60 tot 80 procent van de gekende steenkool-, olie- en gasvoorraden die door de grote bedrijven als bewezen reserves zijn aangegeven, niet opgebruikt kunnen worden als we de toekomstige generaties een kans willen geven op deze planeet. Het rapport Unburnable Carbon 2013: Wasted Capital and Stranded Assets waarschuwt voor duizenden 'stranded assets', waardepapieren die in rook zullen opgaan en een nieuwe bankencrisis kunnen veroorzaken. Volgens de onderzoekers kan het bedrag van zo’n carbon bubble oplopen tot 6000 miljard dollar in het volgende decennium."
Dat dit geen fabeltje is, merken we vandaag. In februari van 2020 konden we vernemen dat een derde van de olie- en gasbedrijven een faillissement riskeerden als gevolg van de dalende brandstofprijzen, en de zomer van 2020 kwamen, mede door de verminderde vraag als gevolg van de corona-crisis, diverse berichten over grote oliebedrijven die via afschrijvingen de waarde van hun aandelen verminderden. Dat ze desondanks nog kunnen rekenen op publiek geld en goedkope leningen, kan je lezen in het artikel "De fossiele economie staat onder water" van Fairfin.
Klimaatnetwerk.be - Elke groep een klimaatplan
Met de campagne ‘Klimaatnetwerk.be – Elke groep een klimaatplan’ nodigt Ecokerk organisaties uit om een eigen klimaatplan te maken en aan te sluiten bij Klimaatnetwerk.be. Kiezen voor een ethisch en groen investeringsbeleid maakt daar zeker deel van uit.
Ook Oikocredit is partner in Klimaatnetwerk.be.
