Tijdens een “expert seminar” van het Centrum voor Katholiek Sociaal Denken van de KU Leuven (zie ccst) kwamen uit verschillende werelddelen inzichten bij elkaar over hoe de kerk, hoe christenen, vandaag een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan de samenleving.
Een van de hoofdvragen was of het sociaal denken van de kerk kan inspireren om als gelovigen, als kerk, deel te nemen aan zich voltrekkende veranderingsprocessen.
Prof. Em. Johan Verstraeten (KU Leuven) reikte een kader aan om van ideologie naar onderscheiding te evolueren in het katholiek sociaal denken. De context voor dit kader was en is de huidige tijd met zijn crisissen die zich op verschillende vlakken afspelen. Er is de oorlog in Oekraïne – en ook elders in de wereld (Syrië, Jemen, Congo,…) – de coronacrisis, voedseltekorten, energiecrisis, klimaatcrisis,… Er spelen zich gelijktijdig verschillende transformaties af.
De kracht van verbeelding
Vraag die daarbij opkwam was hoe we richting kunnen geven aan deze veranderingen? Voor Verstraeten was er nood aan “forward looking imagination” of verbeeldingskracht om de toekomst die we wensen te dromen. Maar we wapenen ons tegen verandering en in plaats van te dromen en dromen waar te maken of te ontdekken wat potentieel mogelijk is. De tijd, energie en middelen gaan naar het verzekeren van veiligheid in plaats van naar het durven risico’s nemen en toekomst op te bouwen.
Tegelijk waarschuwde Verstraeten: “Let wel, we maken de toekomst niet, zoals een manager. We mogen niet denken dat we alles kunnen controleren. De toekomst wordt ons gegeven – en de mens kiest hoe hij eraan participeert, en of hij meewerkt, tegenwerkt,…”.
Volgens Verstraeten kunnen twee broodnodige houdingen helpen om weerstanden tegen verandering te overwinnen en hoopvolle perspectieven te ontdekken:
- Stilte: je regelmatig terugtrekken om bij je eigen bron en motivatie te komen, om onverwachte mogelijkheden te zien
- Kwetsbaarheid erkennen, zowel van jezelf als bij de ander
Denken EN handelen
Verstraeten besloot dat het beter is te spreken van “Catholic Social Thought AND Practice” of “katholiek sociaal handelen en denken” om zo de nood tot actie, tot het daadwerkelijk werk maken van verandering in deze tijd te benadrukken. Dat liefdadigheid daarbij in spanning kan staan met rechtvaardigheid hoefde geen betoog.
Vragen die tot actie aanzetten zijn bijvoorbeeld: wat wil hier gebeuren?, waartoe roept wat nu gebeurt mij op of welk appèl gaat ervan uit?, hoe zet dit mij aan tot actie?, in welke richting word ik geduwd (of getrokken)?
Internationale bijdragen
Voor het expert seminar heeft professor Ellen Van Stichel, directeur van het ccst, collega-professoren wereldwijd uitgenodigd om hun expertise in te brengen. Het NRV-team had het voorrecht om van op de eerste rij te mogen proeven van de rijke inzichten in de verschillende artikels. Hieronder geven we telkens een korte smaakmaker die elke bijdrage duidt en er enkele interessante punten uitvist. Proef mee en klik op de links hieronder.
Overzicht
- Johan Verstraeten (KU Leuven, Belgium): From Ideology to Discernment: Rethinking Catholic Social Thought in a Context of Crisis, link
- Raymond Olusesan Aina (The National Missionary Seminary of St Paul, Nigeria): CST, Poverty, Conflict, and Restorative Justice in Africa, link
- Bill Purcell (University of Notre Dame, USA): CST in a Divisive Society. Perspectives from the USA, link
- Rolando Tuazon (Saint-Vincent School of Theology, Philippines): Lessons from the Philippines, link
- Luigino Bruni (Libera Università Maria Santissima Assunta, Rome): CST and Community Building: the transforming tole of Civil Society Movements. Transforming the Economy from within, link
- Fernando Sahayades (Università Pontificia Salesiana, Rome): Revitalising CST in a Multi-Religious World with Youth as Protagonists, link
- Mattias Nebel (Universidad Autonoma del Estado de Puebla, Mexico): The Changing Context of CST in Latin America: populism, link
- Mattias Nebel (Universidad Autonoma del Estado de Puebla, Mexico): The Changing Context of CST in Latin America: pope Francis, link
- Lisa Cahill (Boston College, USA): CST and The Challenges of Gender Justice, link
- Anna Abram (Margaret Beaufort Institute of Theology, Cambridge, UK): Discernment and Social Transformation: Re-connecting Spirituality and CST, link
- Johan Verstraeten (KU Leuven, België): Hoe eenzaamheid en extreemrechts gedachtegoed elkaar aanjagen, link
- Karel Malfliet (NRV-Ecokerk): Ecokerk: Naar een integrale ecologie in Vlaanderen, link
- Stijn Van Tongerloo (NRV-diaconie): Diaconie in Vlaanderen: casestudie Sint-Antonius, link
- Staf Peeters (coördinator NRV): Uitdagingen voor christelijke solidariteitsorganisaties, link