Water

Water is de kostbaarste grondstof op aarde.

Nochtans gaan we er erg slordig en verspilzuchtig mee om. Dat schreef Ecokerk al in de campagne 'Geen water, geen later' van 2013.

Ook paus Franciscus besteedt er in zijn encycliek Laudato Si' veel aandacht aan, en stelt onomwonden: "De toegang tot veilig drinkwater is een promordiaal, fundamenteel en universeel mensenrecht, omdat het menselijk overleven ervan afhangt en het bijgevolg een voorwaarde is om alle andere mensenrechten te doen gelden." (LS 30)

Klimaatverandering en slecht beheer veroorzaken veel problemen:

waar gletsjers afgesmolten zijn, leveren ze geen zoet water meer voor landbouw, vegetatie of menselijke consumptie
Er ontstaan gebieden met watertekort, andere met wateroverlast. Dit probleem kennen we de laatste jaren ook steeds nadrukkelijker in Vlaanderen.
de stijgende zeewaterspiegel bedreigt laaggelegen gebieden, en vaak ook hun zoetwaterbronnen
water veroorzaakt ook grensoverschrijdende conflicten tussen landen: wie mag hoeveel water gebruiken van rivieren die door meerdere landen stromen?
ontbossing en niet duurzame landbouw veroorzaken verwoestijning en verlies aan vruchtbare landbouwgrond. Op hellingen wordt dit verergerd door erosie.
waar de drinkwatervoorziening geprivatiseerd wordt, stijgen de waterprijzen en hebben enkel de meer begoeden toegang tot zuiver drinkwater
mijnbouw verbruikt ontstellende hoeveelheden water en zorgt voor vervuiling en vergiftiging van waterlopen, meren en landbouwgebieden
enz...

Grondwater, putwater, leidingwater, regenwater

In eigen land hebben we een goed uitgebouwd openbaar net van drinkwatervoorziening. Het is een hele inspanning om ons zo genereus te voorzien van zuiver, veilig drinkwater. Het is dan ook een beetje verwonderlijk dat we het zo lang onbekommerd gebruikten voor zowat alle doeleinden: de spoeling van het toilet, het besproeien van de tuin, enz...

Sinds enkele jaren keert het getij. Wie bouwt of verbouwt moet sinds 1 januari 2014 rekening houden met een nieuwe Vlaamse verordening. Die verplicht u om regenwater op te vangen in een put, en/of om het in de grond te laten sijpelen. De nieuwe verordening vervangt een verordening uit 2004 en is strenger. De principes blijven dezelfde. Regenwater scheiden van afvalwater, regenwater zoveel mogelijk gebruiken en het overtollige regenwater in de grond laten infiltreren.
Download de 'Waterwegwijzer Bouwen en Verbouwen' van de Vlaamse Milieumaatschappij.

Maar ook voor wie in een ouder gebouw woont, of voor groepen, scholen, parochies of congretaties met eigen gebouwen, is het een goed idee om te investeren in een degelijke regenwaterput.

Graag geven we je ook nog enkele gemakkelijke en haalbare tips mee om het waterverbuik en -gebruik van je groep te veranderen:

Bied naast andere dranken ook kraantjeswater aan

Waarom drinken wij eigenlijk water dat we ver van hier (bv. de Franse Alpen) laten bottelen en laten aanvoeren, terwijl veilig drinkwater zo uit de kraan komt? De productie van flessen voor drinkwater vergt jaarlijks 2,7 miljoen ton plastic. Ook transport en afvalverwerking van al deze flessen vergt veel energie. Daardoor is de C0₂-uitstoot van flessenwater ongeveer 500 maal groter dan die van leidingwater. En de prijs is 150-500 keer hoger.

Kraantjeswater is een lekker en gezond alternatief. Bied in je parochiezaal, jeugklokaal, refter of tijdens je feest ook kraantjeswater aan. Schenk het koel, eventueel met een schijfje citroen of vermengd met vruchtensiroop.
Vind extra tips op drinkkraantjeswater.be, en bereken je -financiële en ecologische- winst via het waterkompas op kraanwater.be .

Gebruik hemelwater

Ook waar je (nog) geen regenwaterput hebt om het toilet door te spoelen, de tuin te besproeien, of de lokalen te poetsen, toch kan je van hemelwater gebruik maken. Water opvangen in een regenton is een aloud gebruik.

Sanitair

Sanitaire voorzieningen zijn vaak grootgebruikers van water.

leg in de spoelbak van de toiletten een met water gevulde fles. Na elke spoelbeurt kan er alvast één of anderhalve liter water minder in de spoelbak, en zo bespaar je vele liters water
Zorg dat de toiletten een dubbele knop hebben: een voor en kleine en een voor een grote hoeveelheid spoelwater.
Controleer regelmatig of de spoelbak geen water in het toilet lekt. Net als lekkende of druppelende kranen, zorgen deze kleine, constante waterstromen na verloop van tijd voor zeer grote (en dure) verliezen.
gebruik milieuvriendelijke producten voor de vaat.
heb je een vaatwasser, gebruik dan zoveel mogelijk het eco- of spaarprogramma van de machine, en laat ze enkel draaien als ze vol is.
Heb je douches in het lokaal? Installeer spaardoucheknoppen om minder water te verbruiken.

Kies voor lokaal voedsel en seizoensgroenten

Veel groenten en fruit is in onze winkels het jaar door beschikbaar, en dus ook tijdens de seizoenen dat ze niet afkomstig kunnen zijn van onze boeren. Dat komt omdat ze werden ingevoerd vaak uit landen in het Zuiden. Een massa van het schaarse water in die landen wordt dus gebruikt voor de teelt van ons voedsel, en wordt 'onzichtbaar' mee geêxporteerd.
Bespaar water en steun onze boeren door je boodschappen te doen op boerenmarkten of via korteketen-netwerken. Kies voor seizoensproducten. Bedenk dat ook bij ons waterlopen en grondwater worden vervuild door gebruik van pesticiden en (gelukkig steeds minder) door bemesting. Kies dus ook waar het kan voor producten van biologische of agro-ecologische teelt.

Zet ook een vegetarische schotel op het menu

Veeteelt slokt heel wat water op. Zo heb je voor 200 gram rundvlees al gauw 4000 liter water nodig. Wees dus zuinig met vlees maar ook met vis. Overbevissing is één van de grootste bedreigingen voor onze oceanen.

Het water in je elektrische apparaten

De ontginning van grondstoffen en de productie van onze apparaten verbruikt een ontstellende hoeveelheid water. Ga er dus zuinig mee om. Koop ze enkel als je ze echt nodig hebt. Steun acties tegen kunstmatige veroudering die zorgt dat apparaten voortijdig stuk gaan, zoals de actie 'te rap kapot' van Testaankoop.
Elektronica, zoals smartphones en laptops bevatten bovendien edele metalen, vaak afkomstig van open pit mijnbouw en ten koste van gigantische milieuschade. Vervang ze enkel als het nodig is. Zamel afgedankte elektronica in en lever het in bij Recupel, zodat de edele metalen kunnen gerecycleerd worden. Grote hoeveelheden oud elektro kan je als organisatie of bedrijf laten ophalen door Smartloop.

Watercalculator

Wil je meer weten over het waterverbruik van je apparaten? Op de (Amerikaanse) website watercalculator.org vertelt er alles over, in verschillende rubrieken. Hun watercalculator is enkel voor inwoners van de USA.

Op de (Engelstalige) website waterfoodprint.org vind je dan weer een handige online tool die toont hoeveel water er nodig is voor de productie van diverse landbouwproducten, en krijg je een overzicht van de gemiddelde watervoetafdruk van elk land. Klik op een land op de wereldkaart om de info te zien.

Een waterrijke tuin in tijden van droogte #hersteldeaarde

In de reeks #hersteldeaarde op Kerknet sluit Sim D'Hertefelt aan bij de oproep van paus Franciscus tot een jubileumjaar voor de aarde, een tijd van herstel.

Lees zijn artikel met een aantal nuttige tips voor een tuin die beter grote droogteperiodes aankan.