"Ze raakten me niet echt aan. Het waren beelden op mijn scherm,"

Er is vaak geen duidelijk besef van de problemen die de uitgestotenen treffen

Uit de encycliek Laudato Si’

"Ik wil opmerken dat er vaak geen duidelijk besef is van de problemen die vooral de uitgestotenen treffen. (.../...) Dit is te wijten aan het feit dat vele professionelen, opiniemakers, communicatiemedia en machtscentra zich ver van hen bevinden, in afgesloten stadszones, zonder direct contact te hebben met de problemen van die mensen. Ze leven en werken vanuit een comfortabele situatie en een levenskwaliteit waar de meerderheid van de wereldbevolking geen toegang toe heeft." (Laudato Si' 49)

De kloof overbruggen

Het is erg dat ik het moet zeggen:
ik raakte er aan gewend, aan de beelden van
oorlog, honger, mensen op de vlucht,
de rampen die nu al de dreigende toekomst tonen,
ontredderde gemeenschappen, stervende ecosystemen, verdwijnende soorten,
de Lazarussen die met zweren overdekt aan onze drempels liggen...

Ze raakten me niet echt aan. Het waren beelden op mijn scherm,
miserie achter het beveiligd glas van mijn TV, laptop en smartphone.

En ik dacht dat ik er mee leven kon:
de kleine groep allerrijksten alsmaar rijker,
de kloof met de allerarmsten steeds groter,
en ik daar ergens tussenin.
Mijn eigen huis staat nog recht.
Ik kan mijn eigen kleine leventje nog verder leiden,
en vrolijk meedoen met het grote consumptiefeest,
ook al eten we met zijn allen ‘de lammeren en de kalveren’ op,
de toekomst van de kudde, het voedsel van wie na ons komt.

Maar het klopte niet. Ik voelde me droevig, onteigend,
afgesneden van het leven, weggevoerd naar een dodenrijk.

Roep mij, God, telkens weer,
met de woorden van profetische stemmen van vroeger en nu.
De woorden die je tot de rijke sprak:
"Er hoeft niemand uit de doden terug te keren
om te vertellen wat je al weet.
De kloof, die we tijdens ons leven niet hebben overbrugd,
zal ons eeuwig scheiden van elkaar."

Maak dat ik niet moet zeggen: 'Had ik maar geluisterd!'

De schreeuw van de aarde en de schreeuw van de arme

• We moeten zowel de schreeuw van de aarde als die van de arme horen, zegt Laudato Si', enkele zinnen verder dan het citaat dat we hierboven plaatsen. Het zijn de eerste twee van de 7 laudato Si'-doelen.
  
  
• Dat de armoedekloof veel te maken heeft met het onvermogen om die dubbele schreeuw te horen, lezen we zowel in de encycliek als in de bijbelse lezingen.
  
  
• De zorgelozen, de zelfverzekerden op Samaria's berg, de notabelen van het volk krijgen er stevig van langs van Amos (Cfr. Amos 6,1a.4-7). Ze houden zich bezig met beuzelarij en oppervlakkig plezier, en eten intussen de lammeren en de kalveren op, de jonge dieren die normaal de toekomst van de kudde en de voedselzekerheid van het volk moeten verzekeren.
  
  
• Ook de rijke man uit het Lucasevangelie, hoort tijdens het uitbundig consumeren de schreeuw van de arme Lazarus niet. (Cfr. Luc. 16,19-31) Zo te horen, is de kans klein dat zijn vijf broers dat wél zullen doen. Ook zij hebben geen voeling met de problemen van de uitgestotenen. Wellicht "leven en werken ze vanuit een comfortabele situatie en een levenskwaliteit waar de meerderheid van de wereldbevolking geen toegang toe heeft".
  
  
• Het is een oproep om in ons leven en onze werkingen die comfortzone te verlaten, midden in de realiteit te staan, als bondgenoot van de armen en van het bedreigde biodiverse leven op aarde.

(uit het aanbod voor liturgie-gesprek-bezinning, Ecokerk 2022)