Piet Van Pelt is niet alleen beeldend kunstenaar, hij is ook al vele jaren lid van de werkgroep Ecokerk van bisdom Antwerpen.
Piet studeerde godsdienstwetenschappen en filosofie. De vragen naar de zin van alles en het ontstaan van bewustzijn knaagden. Hij ging schilderkunst volgen in Heist-op-den-Berg. Zijn schilderen is voor hem een mogelijkheid van reflectie in zijn leven. Hij zoekt ook kansen tot co-creatie met andere kunstenaars. Vaak vormen kerkgebouwen de plek waar zijn kunstwerken in dialoog gaan met de bezoekers én met de actualiteit.
Zo ook vorige zomer, met de tentoonstelling "Kleine details, Grote verhalen" die tijdens de Open Kerkendagen werken van een twintigtal kunstenaars samenbracht in de kerk van St. Guibertus in Itegem, een deelgemeente van Heist-op-den-Berg.
"Tijdens ons sofagesprek hebben we ontdekt dat het pad van de kunst vaak verweven is met spiritualiteit en dat het dikwijls uitdagend en moeilijk kan zijn," aldus Piet in de inleiding van het bijhorende magazine.
De ontsnapping van God
Zelf was Piet in de tentoonstelling aanwezig met de indrukwekkende installatie ‘De ontsnapping van God’, waarvoor hij samenwerkte met Jan Meylemans en Peter Demarez.
Hij vertelt hoe het werk tot stand kwam:
"Een tijd geleden maakte ik een schilderij-schets van een ballon met een vliegtuigschroef eronder.
Panamarenko had dit toestel op vrij grote schaal nagemaakt van een ding dat een wedstrijd hield in 1890. De piloot moest drie keer met het toestel rond de Eiffeltoren vliegen en dan won hij een aanzienlijke som. Na zijn glansrijke overwinning had de Duitse ballonvaarder de gewoonte om vele malen over een groot hotel in Parijs te vliegen er halt te houden, af te dalen, er een koffie te gaan drinken en terug weg te varen.
Ter herdenking van Panamarenko, die al enige tijd overleden is, maakte ik een schilderij waarbij die schets zich bevindt in het interieur van ons kerkje, met een gat in het dak, waardoorheen de geklasseerde lindeboom zichtbaar wordt.
Na enkele weken vond ik dat op de ballon ‘GOD’ moest staan. God zou uit deze kerk wegvluchten omdat we niet meer zorgden voor onze planeet. Het verhaal was gedurfd voor onze mensen maar toch…"
Iets waar je niet omheen kunt
"Het verhaal groeide verder… Aan een simpele schets, hoewel 2,50 m groot, kan je makkelijk voorbijlopen en ik zocht naar iets waar je niet meer omheen kunt. Een ballon tegen ons kerkplafond, dat zou het worden.
Drie mensen staken de koppen bij elkaar en storm in onze breinen gaven rust op 2,00 m lang, 1,00 m doormeter, met licht erin, een mand van ZWAN-blikjes (symbool voor vervuiling van industriële verpakking van vleeswaren) opgehangen door fijne gele koperdraad, een ladder naar beneden en 2 ventjes (eentje was GOD en een andere was de mens die naar boven komt). Alles moest ook bewegen van de ene kant van het gebouw naar de andere kant. Het werk werd meer en meer imposant naarmate het maken vorderde.
De plechtige opening was begin juni. We lieten het samenvallen met de expositie 'Kleine details, Grote verhalen' tijdens de OpenKerkendagen 2023 en in de maand van de Ecologie.
Onze ballon hangt er nog steeds met onderaan de ladder op een zwarte sokkel een vertaling van Laudato Si'. De ballon schittert met een zacht licht van binnenuit.
Het mysterieuze beeld wordt nog completer met de 4 bronzen kleine naakten beeldjes (symbool voor de naakte mens zonder franjes) tegen de grond die met rood-wit keukenkoord (we zijn te veel met huis tuin en keukengerief bezig om dit probleem te keren) de ballon willen beletten om uit de kerk weg te komen."
Kunstwerk lokt discussies uit
Ons doet het, bijbels gesproken, een beetje denken aan de verhalen waarin profeten waarschuwen dat God zich zal afkeren van het volk als het niet tot inkeer komt, of aan het verhaal in Genesis 18, waar Abraham door het vinden van enkele rechtvaardigen God wil beletten om Sodom te vernietigen. Maar toch ziet niet iedereen het zo, aldus Piet:
"Dit concept, hoe prachtig het ook is en hoe attent het ook de grote nood aangeeft om de zorg voor de aarde op te nemen, stuit toch ook op het verzet van sommige kerkbezoekers. Enkelen vinden het te dominant. Anderen zien de urgentie van het klimaatprobleem niet, of verbinden dit niet met hun geloofsbeleving."
Mijn ballon heeft zijn effect dus wel. Ik moet er wel stevig bij gaan staan. Ik heb net de affiche met de zevensprong opgehangen en denk eraan om een preek hierover te houden.
"Dat dit werk weerstand oproept was te verwachten. De discussies over het ecologische probleem zijn al decennia gaande. Het was al zo met de rapporten van De Club van Rome uit de zestiger jaren en er zijn sindsdien zovele waarschuwingen en rapporten vanuit wetenschappelijke hoek en nu zoveel reeële ervaringen en tekenen. Daarbij is er de doelbewuste vertraging langs politieke weg en het relativeren van het probleem. Een gehakketak tussen realiteit en virtualiteit van het probleem, tussen de realiteit en de benoeming ervan. Erger is nog te verwachten.
Sommige ouderen denken ‘het zal mijn tijd wel meegaan zeker’.
Wij echter hebben 8 kleinkinderen en wij weten dat zij het erger gaan krijgen dan wij nu en dit is een zekerheid."
Meer over de kunstenaar en zijn werk: pietvanpelt.com
Lees ook de bijdrage van Piet Van Pelt voor 'Het klimaat verandert ook mij'
