Campanha da Fraternidade
In eigen land thematiseert Broederlijk Delen al decennia lang 'de aarde die ons draagt'. In Brazilië is dat met de vastencampagne (Campanha da Fraternidade - Campagne van de Broederlijkheid) niet anders.
Opmerkelijk is dat voor de Veertigdagentijd van 2017 beide campagnes -elk op hun eigen manier- op dezelfde nagel kloppen. De ons onbekende Cerrado komt in het vizier.
Ontwikkeling tegen welke prijs?
De laatste jaren koppelt Broederlijk Delen (BD) de vastencampagne expliciet aan de eigen manier van leven. Broederlijk Delen kiest voor het leven, het 'goede leven'. Zo komen we onherroepelijk terecht aan de overkant van de oceaan...
Jaren eerder al was BD bij de Noord-Zuidorganisaties pionier om in het Noord-Zuidconflict ecologie binnen te brengen. In die zin was de campagne van 1989 iconisch. Het kreeg de provocerende slogan “Ontwikkeling tegen welke prijs?”.
Het affichebeeld, een indiaanse vrouw met kind tegen de achtergrond van een vernield regenwoud, legde scherp het verband tussen de teloorgang van het Braziliaanse Amazonewoud en ons Westers consumptiepatroon.
Van Amazone naar Cerrado
De 'Campanha da Fraternidade' van de Braziliaanse bisschoppenconferentie had het ook al meermaals over het redden van het Amazonegebied en zijn biodiversiteit.
Nieuw is dat anno 2017 gekozen wordt om de diverse, grote Braziliaanse ecosystemen ('biomas') zichtbaar te maken, met een focus op de Cerrado.
Ondertussen ontstond recent een brede coalitie om de Cerrado met zijn grote diversiteit aan volkeren en natuur te beschermen.
Met een persconferentie op de zetel van de Braziliaanse bisschoppenconferentie werd eind september 2016 de aangroeiende coalitie voorgesteld. Momenteel gaat het al om 36 organisaties. Voormalig partner van Broederlijk Delen, CPT (Comissão Pastoral da Terra/Pastorale Grondcommissie van de katholieke kerk) is één van de trekkers.
Cerrado? Nooit van gehoord!
Dankzij de acties van Broederlijk Delen, maar vooral ook van Greenpeace, is het immense Amazonegebied bij het grote publiek bekend als de 'longen van de wereld'.
Maar 'Cerrado', wat moeten we daarmee? Het is een 'bioma' van bijna 2 miljoen km2 in het hart van het subcontinent Brazilië. Het is een verzameling van heel diverse ecosystemen met natuurlijk weiland (savanne), wouden, rivieren. Overgangsgebieden ook tussen Pantanal (moeras- en vogelgebied in het Westen tegen Bolivië; zo groot als Portugal), Amazone in het Noorden, de Mata Atlântica (Altlantisch woud) in het Oosten en de Pampas in het Zuiden.
Het is weinig geweten, maar dit unieke gebied wordt onder de voet gelopen door immense monocultures van vooral soja (voor veevoer en biodiesel), eucalyptus (voor papierpulp), suikerriet (voor ethanol, 'groene' benzine) en runderen. Het merendeel is bestemd voor de export richting Europa en (sterk groeiend) richting China, althans wat de soja betreft.
Het was Dom Tomás Balduino, voormalig bisschop van Goiás Velho en nadien nationaal voorzitter van de CPT, die anno 2009 Wervel opriep om de strijd voor het redden van wat ons rest aan Cerrado te internationaliseren. Sindsdien voert Wervel acties in Europa, schrijft artikels en boeken om de Cerrado en het verband met onze hoge consumptie aan dierlijke eiwitten zichtbaar te maken.
MATOPIBA
'Matopiba': zo mogelijk nog crypischer dan 'Cerrado'? De afkorting staat voor: Maranhão-Tocantins-Piauí-Bahia, de laatste deelstaten waar nog wat ongerepte Cerrado te vinden is.
De CPT slaat, samen met andere organisaties alarm, omdat de overheid met een groots agro-industrieel plan deze laatste stukken Cerrado wil inpalmen. In dienst van het internationale grootkapitaal en de twee (nu geglobaliseerde) topsymbolen: 'Koning auto en keizer hesp'. M.a.w. Soja voor veevoer en biodiesel; suikerriet voor ethanol (en in mindere mate voor suiker).
Momenteel is al 52 % van de Cerrado onherroepelijk verloren. Als Matopiba zich doorzet, dan zal er nog weinig van de culturen (tal van inheemse volkeren, afrodescentes -afstammelingen van Afrikaanse slaven-, kleine boeren, etc.) en van de natuurlijke diversiteit overblijven.
De campanje van CPT met de 36 organisaties luidt: 'Cerrado, Berço das Águas: Sem Cerrado, Sem Água, Sem Vida'. Vertaald: 'Cerrado, waterwieg (letterlijke vertaling): geen Cerrado, geen water, geen leven.'
Door de vernietiging van Amazone en Cerrado wordt de watervoorziening in steden als São Paulo een probleem. Ook het klimaat verandert drastisch door de nooit geziene kaalslag.
Wervel, het Goede Leven en onze levensstijl
Broederlijk Delen trekt zijn campagnes terecht door naar onze eigen levensstijl en de interafhankelijkheid met natuur en volkeren vér weg.
Volgens Wervel hoort 'minder en beter vlees' bij deze hoognodige verandering in ons consumeren. Voor onze hoge consumptie van dierlijke eiwitten en onze Vlaamse vleesexportbelangen, komen we meteen terecht in de Cerrado. Op 10.000 km. van mijn/ons bed! Dat probeert Wervel met zijn Cerradowerk zichtbaar te maken..., op weg naar een meer duurzame landbouw en duurzamere consumptie.
Zonder het te beseffen creëren we elders catastrofes. Gelukkig ontstaan er overal oases in de landbouwwoestijnen. Alternatieven alom. Daar handelt het laatste Wervelboek over: 'Oases. Grond-kracht voor een nieuwe lente'.
Ook de nieuwe film 'Het ritme van de rups' wil zo een boodschap van hoop zijn.
Waar wachten we op? Het Goede Leven roept ons...
https://www.youtube.com/watch?v=YmV3bq4tcP8
Luc Vankrunkelsven.
Lid van de stuurgroep van Ecokerk en medewerker van Wervel 
Auteur van diverse boeken over de interafhankelijkheid Europa-Amerika-China. De laatste titels luiden: 'Vergetenen, wees mijn gemeenschap' (Dabar, 2016); 'Voeding verknipt' (Wervel 2014) en 'Oases. Grond-kracht voor een nieuwe lente.' (Wervel, 2016).
Dit laatste boek gaat ook over de Cerrado, maar ook over de agro-ecologische oases van alternatieven aan beide kanten van de oceaan. Het Wervelboek 'Oases' toont dat Voedsel Anders werkt.
Lees ook de bijdrage van Wervel op Klimaatnetwerk.be
Lees ook de bijdrage van Luc Vankrunkelsven voor 'Het klimaat verandert ook mij'
Blog: https://lucvankrunkelsven.wordpress.com
website: www.wervel.be
Facebook: www.facebook.com/Wervelvzw
Wie wil meewerken in het team Cerrado van Wervel, is welkom bij
