Reset.Vlaanderen maakte een analyse van het adaptatie- en mobiliteitsbeleid in Vlaanderen en goot de resultaten en de beleidsaanbevelingen in een rapport: de Just Transition scan 2024.
Terwijl de klimaatcrisis wereldwijd druk uitoefent op samenlevingen, worden kwetsbare groepen in Vlaanderen onevenredig hard getroffen. Wie laten we achter?
In dit rapport stelt Reset.Vlaanderen vast dat het Vlaams beleid ontoereikend is om die ongelijkheid aan te pakken.
De Just Transition scan 2024 houdt het Vlaamse mobiliteits- en klimaatadaptatiebeleid tegen het licht, legt de problemen met het huidige beleid bloot en doet aanbevelingen om ervoor te zorgen dat we niemand achterlaten in de klimaattransitie.
Het rapport zoomt in op twee domeinen:
- Mobiliteit
- Adaptatie
Mobiliteit
Reset.Vlaanderen stelt vast dat een op auto’s gebaseerde mobiliteit een enorme ecologische, maar ook sociale impact heeft. Mobiliteitsarmoede treft ongeveer een op vijf Belgen. Zij kunnen niet volwaardig deelnemen aan het dagelijkse leven. 
In Vlaanderen is de ruimtelijke ordening versnipperd en bebouwing verspreid. Hierdoor is het moeilijk om duurzame vervoersopties zoals openbaar vervoer of fietsen voor iedereen toegankelijk te maken en zijn mensen vaak afhankelijk van de auto.
Adaptatie
De klimaatcrisis treft verschillende sociale groepen ongelijk. Stedelijke gebieden met veel verharding worden harder getroffen door hitte en wateroverlast. Kwetsbare groepen – zoals mensen met lage inkomens, ouderen en mensen met beperkte mobiliteit – ondervinden meer nadelen. Niet alleen hebben ze meer kans op blootstelling aan klimaatrisico’s, maar ook minder het vermogen om zich aan te passen, minder financiële middelen om zich te beschermen en minder inspraakmogelijkheden in het klimaatbeleid.
Conclusie: het Vlaamse klimaatadaptatieplan scoort ondermaats.
"Het plan houdt geen rekening met de verdeling van voordelen en nadelen over verschillende groepen in de samenleving," zegt Maud Buytaert, beleidsmedewerker bij Reset.Vlaanderen. Kwetsbare groepen worden te weinig betrokken bij het vormgeven van het beleid, wat leidt tot een gemiste kans voor sociale rechtvaardigheid.
Ook het mobiliteitsbeleid blijft steken. "Vlaanderen houdt de afhankelijkheid van de auto structureel in stand," aldus Buytaert. Dit heeft niet alleen ecologische gevolgen, maar ook een grote sociale impact: mobiliteitsarmoede treft 1 op de 5 Belgen, die hierdoor niet volwaardig kunnen deelnemen aan het dagelijks leven. Ondertussen veroorzaken hogere inkomensgroepen meer vervuiling, terwijl zij minder last hebben van de negatieve effecten van de auto-gebaseerde samenleving. "Een dubbele onrechtvaardigheid."
Ontdek hier het volledige rapport en de beleidsaanbevelingen.
Reset.Vlaanderen wil de positieve kracht van de transitie naar een duurzamere samenleving en economie tastbaar maken. Hiervoor bundelt ze de krachten van het sociale en ecologische middenveld.
