Als wereldbevolking zijn we massaal afhankelijk geworden van een beperkt aantal soorten.

Steun kleine producenten en productiediversiteit

Uit de encycliek Laudato Si'

Om verder arbeidsplaatsen te kunnen aanbieden, moet een economie gestimuleerd worden die zorgt voor diversiteit in de productie en ondernemingscreativiteit. Er bestaat bijvoorbeeld een grote verscheidenheid aan landelijke voedselproductiesystemen op kleine schaal die nog steeds een groot deel van de wereldbevolking voeden en daarbij een kleine proportie grond en water gebruiken. Op kleine landbouwpercelen, in groentetuinen, door jacht en pluk van bosvruchten of artisanale visvangst wordt ook minder afval geproduceerd.

De grootschalige bedrijven, vooral in de agrarische sector, drijven de kleine boeren ertoe hun gronden te verkopen of hun traditionele culturen op te geven. De pogingen van enkelen onder hen om over te schakelen naar andere, meer gediversifieerde productievormen mislukten omdat ze moeilijk aansluiting vinden bij de regionale of globale markten of omdat de infrastructuur van verkoop en transport in dienst staat van de grote bedrijven. De overheden hebben het recht en de verantwoordelijkheid om maatregelen te nemen voor een duidelijke en nadrukkelijke steun aan de kleine producenten en aan de productiediversiteit. (Laudato Si’ 129)

Onkruid?!

Hardnekkig overwoekert het ons bloemenperk in de tuin.
Meterslange ondergrondse uitlopers
doen overal nieuwe scheuten groeien.
Bestaat daar een andere remedie tegen
dan wieden, wieden en wieden?
Eens zien of Google raad weet.

De naam blijkt 'zevenblad' te zijn,
en volgens de webpagina is het zowat onuitroeibaar.
Elk stukje uitloper dat je in de grond achterlaat,
produceert vrolijk nieuwe plantjes.

Er staan enkele remedies opgesomd
om de woekering in te dijken.
Eén ervan, doet me verrast met de ogen knipperen:
"Eet het op."

Mijn onkruid blijkt een door de Romeinen ingevoerde groente te zijn,
op grote schaal gegeten tijdens de middeleeuwen,
tot de 18° eeuw verbouwd op vele boerderijen
en vandaag nog populair in Siberië.

Ik heb zowaar een 'vergeten groente' tussen mijn bloemen staan.
Of moet ik spreken over een 'herontdekte groente'?
Want enkele klikken verder
vind ik tal van recepten.

Je kan het klaarmaken als spinazie,
gebruiken als soepgroente,
versnipperen in je slaatje,
of gebruik maken van de geneeskrachtige eigenschappen
als ontstekingsremmer.

Voedsel van welke oogst?

Vergeten groenten als pastinaak en aardpeer
vind je alweer in de supermarkt.
Zevenblad helemaal niet.
Nochtans passen ze in hetzelfde rijtje.

Historisch gezien
zijn er zo’n 7000 planten op aarde bruikbaar voor voedsel.
De variëteiten zijn aangepast
aan de omstandigheden van hun leefgebied:
bergen, valleien, tropische bossen, droge steppes,
of het gematigd klimaat van het noorden.
Sommige kunnen tegen droogte,
andere houden van zoet of zout water,
van arme of rijke bodems.

Die diversiteit is een troef.
Maar als wereldbevolking
zijn we massaal afhankelijk geworden
van een beperkt aantal soorten.

95% van ons voedsel komt van slechts 30 gewassen
10 ervan bezorgen ons driekwart van onze eiwit- en energie-inname:
rijst, tarwe, maïs, soja, sorghum, gierst, aardappel,
zoete aardappel, bananen, suikerriet en suikerbiet.

Dit maakt ons wereldvoedselsysteem zeer kwetsbaar,
zeker waar lokale gewassen verdwijnen,
onder druk van de markt
of van de exportgewassen
of van klimaatverandering.

Om ons te wapenen tegen de klimaatcrisis
kunnen we maar best werk maken
van de bescherming van de ecosystemen
en van de herontdekking en herwaardering
van die onschatbare rijke diversiteit
en van de eeuwenlang overgeleverde lokale kennis van boeren.

Het is onze levensverzekering.
Letterlijk.

Lees ook de campagnetekst "Genees de aarde en alles wat ademt en leeft"