4 april 2022. Het IPCC publiceert vandaag haar laatste deel van het drieledige rapport. Nadat ze in haar vorige rapport wees op de desastreuze gevolgen van klimaatverandering, toont het nieuwe IPCC-rapport hoe we verdere ontwrichting kunnen voorkomen.
We beschikken vandaag over de kennis, de middelen en het draagvlak om het tij te keren. Toch blijven onze overheden nog steeds in gebreke. De Klimaatcoalitie eist dat België zijn verantwoordelijkheid neemt, door een duidelijk actieplan op te stellen dat ons wegvoert van vervuilende technologieën, en de overgang maakt naar een dalend energieverbruik én maximaal inzet op hernieuwbare energie.
Niet op pad, wel paden beschikbaar
Er moet nu dringend een nieuw collectief doel worden vastgesteld: uiterlijk in 2025 een piek in de wereldwijde uitstoot bereiken. Dit is het enige traject dat ons in staat stelt onder de limiet van 1,5°C opwarming van de aarde te blijven, terwijl de kans op overschrijding ervan zo klein mogelijk wordt gehouden. De bestaande infrastructuur voor fossiele brandstoffen alleen al maakt het onmogelijk om de 1,5°C-doelstelling te halen.
Het IPCC plaatst de uitfasering van fossiele brandstoffen, met name olie, steenkool en gas, dan ook bovenaan de agenda. Volgens verschillende ramingen stevenen we nu af op een wereld van +2,7°C of zelfs 3,2°C. Er zijn veel mogelijkheden om deze koers te wijzigen. Het goede nieuws is dat ze beschikbaar, betaalbaar en doeltreffend zijn. ”Het is nu tijd om ons beleid te herzien om diepgaande structurele en maatschappelijke veranderingen mogelijk te maken”, zegt Zanna Van Renterghem. "40-70% van de wereldwijde uitstoot kan tegen 2050 worden verminderd als we deze hefbomen activeren, van voedsel tot consumptie en onze reispatronen. Het is aan onze politici om levensvatbare en eerlijke alternatieven op tafel te leggen.”
10 oplossingen voor een Belgische Green New Deal
België moet de halvering van emissies realiseren tegen 2030. De Klimaatcoalitie schuift hiervoor haar 10 puntenplan naar voren als kompas. De voornaamste prioriteit is meer energie-efficiëntie en minder energieverbruik. Ook sectorale oplossingen komen aan bod. Een eerste hefboom voor actie is de uitvoering van een Marshall-plan voor de renovatie en isolatie van gebouwen, en investeringen in ruimtelijke ordening. Daarnaast moeten we volop inzetten op kwalitatieve openbaar vervoer, fietsinfrastructuur en autodelen. Ook onze industrie moet gemobiliseerd worden naar een milieuvriendelijke en circulaire economie.
Deze 10 oplossingen zullen een gecoördineerde aanpak vergen van zowel de federale overheid als de gewesten. Effectief klimaat bestuur, transparantie en participatie van burgers zijn hierin essentieel.
Het IPCC is duidelijk: sociale rechtvaardigheid is een vereiste voor effectief klimaatbeleid. “Daarom schuift de Klimaatcoalitie een Green New Deal naar voren. Ons systeem botst op sociale én ecologische limieten”, zegt Zanna Van Renterghem. “Onze economie moet af van een model dat gebaseerd is op de wedloop naar overconsumptie, overproductie en kortetermijnwinst en zich opnieuw toespitsen op sociale en ecologische grenzen”.
Internationale solidariteit en samenwerking op alle niveaus
Een rechtvaardige transitie moet gelden tussen en binnen landen. De uitrol van hernieuwbare energietechnologieën is ongelijk verdeeld, vooral ten nadele van lage-inkomenslanden.
Om het Akkoord van Parijs daadwerkelijk uit te voeren, zijn voldoende middelen nodig. “De klimaatcrisis stopt niet aan de Belgische grenzen”, legt Zanna van Renterghem uit. “België moet fors haar bijdrage voor de internationale klimaatfinanciering verhogen, zodat ook lage-inkomenslanden de transitie kunnen maken”.
Daarnaast moeten we afstappen van ‘valse klimaatoplossingen’, zoals biobrandstoffen of e-producten, die schadelijke gevolgen hebben voor mens en natuur, zonder de emissies te doen dalen. Enkel zo kunnen we de opwarming beperken tot 1,5°C en verdere schade vermijden.
Lees de door de VN goedgekeurde samenvatting voor beleidsmakers van het IPCC-rapport of lees het volledige rapport
Lees ook: Memorandum voor een Belgische Green New Deal
Lees ook de reactie van CIDSE op het nieuwste IPCC-rapport